Vandaag – dinsdag 12 november 2019 – behandelt de Maastrichtse gemeenteraad de begroting 2020.
Lees hier de inbreng van PvdA Maastricht, zoals uitgesproken door fractievoorzitter Manon Fokke. (Gesproken tekst geldt.)
Voorzitter,
De PvdA heeft zich afgevraagd of we vandaag aan het debat moesten deelnemen of het college gewoon terug moeten sturen naar de tekentafel. Uiteindelijk kiezen we voor het deelnemen omdat weglopen geen optie is.
Maar laat duidelijk zijn dat we not amused zijn over deze begroting.
In de kaderbrief werd op één pagina 3 keer het woord bijzonder genoemd. Nou die kaderbrief was zeker bijzonder, het was namelijk een luchtkasteel. Niet in control en kennelijk op onjuiste feiten gebaseerd. En dan wilden we ook nog een Songfestival organiseren. U bent met uw onbegrensde coalitieakkoord toch pijnlijk tegen een paar grenzen aangelopen.
Laat ik duidelijk stellen dat de PvdA met terugwerkende kracht blij is dat het Songfestival aan Maastricht voorbij gaat. Ook is de PvdA blij dat The Passion naar Roermond gaat. En ja, het is leuk dat de Koning naar Maastricht komt, maar het is wel typisch dat het bedrag dat gereserveerd zou moeten worden als PM post in de begroting is opgenomen. Alsof u op basis van informatie uit het land niet een inschatting zou kunnen maken.
En waarom staat de Muziekgieterij niet in begroting? Is dat toeval? U had toch op basis van de informatie uit het rapport als college een keuze kunnen maken? Of is misschien het echte probleem dat u het samen niet eens bent?
Wij willen graag meedenken over hoe het gat van bijna 11 miljoen te dichten, maar het lijkt ook een beetje alsof deze raad alleen maar mee mag doen als u 1) het water aan de lippen staat of 2) het onderling niet eens bent. En dat voelt niet helemaal lekker.
Voorzitter, de PvdA kan vandaag veel zaken noemen, maar we hebben 10 minuten en zullen dan ook de focus leggen op het sociaal domein, omdat dat het grote zorgenkind is, maar vooral ook niet het kind van de rekening moet worden. Het scenario waarbij we beknibbelen op de kwaliteit van de zorg, is een scenario dat wat ons betreft onbespreekbaar is. Over de Maastrichtste maat zullen we dan ook een motie indienen.
Dictum:
Het College te verzoeken bij de bezuinigingsopdracht die ons te wachten staat de Maastrichtse maat te behouden voor wat betreft de (individuele) voorzieningen van onze burgers.
En gaat over tot de orde van de dag.
We zullen met de stofkam door de organisatie moeten om te kijken waar het anders en beter kan.
De PvdA is overigens blij dat KPMG is ingeschakeld, maar we horen graag wat de exacte opdracht is.
En voorzitter, het lijkt er soms toch sterk op dat dit college vooral in beweging komt als de krant over haar schrijft, en niet als de raad iets vraagt. En dat is triest. We hebben dat bij het spionagedebat ook meermaals moeten vaststellen en het komt het democratisch proces in Maastricht niet ten goede.
Recent nog deed de SP een poging een debat van de agenda te halen. Ja, want als het niet uitkomt, dan moet het van de agenda.
De PvdA is overigens verheugd dat er eindelijk een controleprotocol voor de zorgaanbieders is, want u kunt zich in allerlei bochten wringen en zaken aan de openbaarheid onttrekken, maar laten we nu eens gewoon vaststellen dat er sinds 2015 niet of nauwelijks controle is geweest. Wij hopen van harte dat er vanaf nu betere controle op de uitgaven plaatsvindt.
Ook blijven we er ons tegen verzetten dat u geen enkele openheid over de zorggelden in het openbaar wilt verstrekken. Dat kan gewoon zonder dat de AVG in het geding is. Hier zien we helaas een parallel met uw gebrek aan openheid zoals bij de spionage affaire. Openheid in de democratie is een groot goed. U lijkt het eerder lastig te vinden.
Voorzitter, de PvdA wil graag suggesties meegeven om het sociaal domein meer op orde te krijgen, omdat het nu eenmaal niet zo onze stijl is om tegen u te zeggen: zoek het lekker zelf maar uit. Nee, het is een gezamenlijk probleem. Deels veroorzaakt door rijksbudgetten die te krap zijn om het sociaal domein uit te voeren.
Wat de PvdA echter veel erger vindt, is dat een groot gedeelte ook is veroorzaakt door uw eigen handelen of laat ik zeggen: nalaten. U heeft nagelaten om de financiën in het sociaal domein kritisch te volgen. U heeft nagelaten om draaiknoppen te maken die realistisch waren. En nu zit de stad met de gebakken peren. En voorzitter, daar is de PvdA boos over. Maar boos zijn gaat niemand verder helpen vandaar onze voorstellen om er iets aan te doen.
De PvdA vindt dat we kritisch moeten kijken naar het aantal aanbieders in de jeugdzorg en WMO. Je kunt toch op je klompen aanvoelen dat het aantal aanbieders in de Jeugdzorg, rond de 170, moeilijk te behappen is. En ja, je kunt de discussie aangaan dat de specialistische zorg nodig is, maar 170 aanbieders? De PvdA dient dan ook een motie in om het aantal zorgaanbieders zo snel als mogelijk drastisch terug te brengen. Toets op kwaliteit, leer van voorbeelden uit andere gemeenten.
Dictum:
Bij de volgende aanbesteding goede criteria te ontwikkelen om het aantal aanbieders in de Jeugdzorg naar beneden te brengen zodat kwaliteit en overzichtelijkheid beter gewaarborgd kunnen worden.
Ga aan de slag met de monitor Sociaal Domein en zorg dat die echt inzicht biedt in het “hoe en waarom”? Wij dienen daarom ook een motie in over dit onderwerp.
Dictum:
Verzoekt het college van B&W:
- voor het sociaal domein de monitor verder uit te bouwen door zowel het “waarom” en “hoe het op te lossen” alsmede de financiële voortgang op te nemen;
- de nieuwe monitor bij de jaarrekening en de Berap (halfjaarcijfers) te bespreken met de gemeenteraad;
- de eerste versie van de nieuwe monitor aan de raad voor te leggen bij de Jaarrekening 2019.
- En gaat over tot de orde van de dag.
En bent u bereid om de coördinatie van het sociaal domein steviger ter hand te nemen oftewel mogen we ervan uit gaan dat één wethouder als coördinator wordt benoemd?
Voorzitter, en als we met het sociaal domein aan de slag gaan, laten we dan ook eens de moeite nemen om te kijken welke bedragen we allemaal besteden binnen andere sociale pijlers, zoals bijvoorbeeld het subsidiebeleid. De tijd dat het geld tegen de plinten klotst is echt voorbij, vandaar ook het verzoek van de PvdA om eens kritisch alle subsidies tegen het licht te houden. Waar geven we subsidie aan en waarom? Doen we nog wel wat we eigenlijk willen?
Laat ik het verduidelijken aan de hand van een voorbeeld. Ook de PvdA is groot voorstander van het hart in de buurt, daar ging ons verkiezingsprogramma immers over, maar hoeveel harten in iedere buurt willen we? We hebben buurthuizen, huiskamers, kinderboerderijen. Welke functie vervullen ze in een buurt? Vullen ze elkaar aan of overlappen ze elkaar? Laten we daar als stad eens goed naar kijken. En niet om met de botte bijl te bezuinigen, maar wel om keuzes te maken en één duidelijk hart in iedere buurt te creëren. Kijk ik bijvoorbeeld naar de huiskamer Daalhof dan word ik heel blij van wat dat gebeurt, maar waarom krijgt de kinderboerderij die ernaast ligt ook subsidie voor dezelfde zaken?
En als we het toch over het hart in de buurt hebben, wil het college dan reflecteren op de brief van buurtbalans over onze buurten en wonen in de stad? Het lijkt er sterk op alsof de balans er niet meer is. Deze stad roept om daadkracht en visie. Het was ook één van de eerste dingen die in het coalitie akkoord werd opgenomen: het akkoord zou een opmaat zijn naar een nieuwe stadsvisie. Ronkende teksten over een visie die echt nodig zou zijn omdat de stad voor grote uitdagingen staat. We zijn nu anderhalf jaar verder en u heeft kennelijk weinig behoefte aan visie of is het gebrek aan gezamenlijke visie op wat onze stad nu en in de toekomst nodig heeft?
Nu u de stadsvisie telkens op de lange baan schuift, geldt gewoon de oude visie geldt. En die gaat uit van kennisstad, cultuurstad en woonstad. Kan het college aangeven hoe deze nog steeds geldende visie in de praktijk gestalte krijgt? Hoe zorgen we dat mensen hier daadwerkelijk kunnen blijven wonen? De huizen vliegen als zoete broodjes over de toonbank, maar worden ook steeds duurder. Hoe houden we mensen vast en hoe houden we huizen betaalbaar?
Voorzitter, en als we het over betaalbaar hebben, dan kom ik toch ook even op één van onze parels: de Bonbonniere. En nee, ik ben geen Imgriet, Bert of Jan Janssen, dus ik kan u helaas niet in het Maastrichts de passie laten voelen die velen bij de Bonbonniere hebben. Wat deze Hollander wel kan, is uitleggen waarom de Bonbonniere bij onze stad hoort, uitleggen waarom feest en carnaval bij de Bonbonniere horen, dat iedereen die van deze stad houdt vaak in de Bonbonniere is geweest en dat daarom alles op alles moet worden gezet om deze parel voor de toekomst te behouden. Er is in Maastricht genoeg menselijk maatschappelijk kapitaal om met een plan te komen dat door de stad gedragen wordt. En ja, de PvdA snapt terdege dat in deze tijd van bezuiniging u de beurs niet gaat trekken, maar vandaar ook het voorstel om het initiatief eens aan de stad te geven. Vandaar een motie over dit onderwerp. Ik hoop van harte dat u het een kans wilt geven. Loslaten in het vertrouwen dat de Maastrichtenaar dat kan!
Dictum:
➢ Er alles aan te doen om de Bonbonnière in haar huidige functie te behouden en te behoeden voor langdurige leegstand en op de loer liggend verval
En wonen en buurten gaat ook over veilige buurten. De PvdA maakt zich zorgen over de overlast in onze stad. Ondanks de cijfers, bekruipt ons het gevoel dat de drugsoverlast toeneemt. Ook vinden we het jammer dat de vragen die we met GroenLinks en VVD hebben gesteld over de overlast van jeugdigen niet zijn beantwoord. Wat ons betreft vraagt de overlast in de stad toch om maatregelen.
We zijn al een tijdje in afwachting van een plan over handhaving en vragen ons nu af of de flitsauto mogelijk lucht gaat geven, zodat we meer handhaving in kunnen zetten voor zaken die we echt hard nodig vinden, in plaats van veel handhaving op parkeren zodat er feitelijk weinig capaciteit voor andere zaken overblijft.
Voorzitter tot slot, bijna 11 miljoen wegzetten in de algemene reserve is niet de daadkracht die van een college verwacht mag worden. Er is een structureel tekort en dan moet je keuzes maken. We snappen ook terdege dat voor 11 miljoen niet van vandaag op morgen voorstellen zijn gevonden, maar dat geen poging is ondernomen om voor de begroting de helft van dit bedrag van dekking te voorzien, stelt zwaar teleur. Het lijkt wel alsof u maar niet wilt beseffen dat de tijd is aangebroken om keuzes te maken. Niet alles kan. U zult uw wensenlijst moeten inkorten. Misschien moeten we bijvoorbeeld de mileuzone schrappen, nu deze in de tijd steeds minder effectief wordt. En waarom zou je niet eens hard snijden in de inhuur van externen, een forse kostenpost. Vandaar een motie over dit onderwerp.
Dictum:
Roept het college op om
– Voor de Maastricht een norm te hanteren van 10% van de totale loonsom voor de inhuur van externen
– Indien er redenen zijn deze norm te overschrijden, de gemeenteraad dan eerst te consulteren
en gaat over tot de orde van de dag
En voorzitter, laat de democratie in Maastricht heel. De PvdA heeft de vergadering van vorige week toch wel als een soort dieptepunt in het democratisch proces ervaren. Na het debat van de spionageaffaire dachten we eigenlijk dat we niet dieper konden zinken, maar kennelijk kan dat toch. Ik las vorige week over het verloop van de vergadering in Eijsden/Magraten en dacht: oeps, dit kan in Maastricht ook zomaar gebeuren. Te veel, te vaak wordt macht niet gebruikt voor de inhoud, maar om de procedure naar de eigen hand te zetten. Het mag, maar het staat ver af van wat ik onder “samen” versta. Democratie gaat over meer dan macht. Laat ik dan ook besluiten met een citaat van Nelson Mandela: Een samenleving is een volwaardige democratie als ze op correcte wijze met haar opposanten omgaat.
Tot zover.
