Afgelopen dinsdag 28 juli is in Maastricht voormalig PvdA-politicus Martin Konings overleden. Hij werd 91 jaar. Jacques Costongs, voorzitter van het gewestbestuur PvdA Limburg gedenkt hem in dit In Memoriam.
MARTIN KONINGS
15 maart 1929 ‘s-Hertogenbosch – 28 juli 2020 Maastricht
Limburgs visitekaartje in de Den Uyl periode
Kleinzoon en zoon van spoorwegmannen (het socialisme kwam in Limburg ook door het spoor naar binnen). Hij studeerde elektrotechniek aan de LTS en later volgde hij docentenopleidingen. Hij was monteur bij Philips en de PTT en daarna docent elektrotechniek aan de LTS en MTS te Maastricht. Hij was actief vakbondslid in de ABOP. Ook partijpolitiek werd hij steeds actiever. Martin was voorzitter van de afdeling Maastricht en voorzitter van het gewest Limburg van 1969 tot 1973. Van 1973 tot 1986 was hij lid van de Tweede Kamer voor de PvdA.
In de jaren zestig en zeventig stonden de bestaande politieke verhoudingen in Limburg fors onder druk. De dominantie van de KVP in Limburg kwam steeds meer onder vuur te liggen. In 1966 kreeg de PvdA in Limburg voor het eerst een gedeputeerde. Pas in 1975 de eerste burgemeester. Vanaf zijn eerste stap als voorzitter van het gewest bekritiseerde hij deze positie van de KVP/CDA. Hij bekritiseerde de cumulatie van functies, de innige band met bedrijven en de ‘vriendenrepubliek’ tussen KVP en met name bouwbedrijven. Maar Martin pakte ook zijn ‘eigen’ bestuurders aan als dat nodig was, want het kon niet zo zijn dat in de PvdA de integriteit niet vanzelfsprekend was. Zijn geliefde voorbeelden: 9 aalmoezeniers van de arbeid vervulden 200 functies, 7 leden van Gedeputeerde Staten 118 functies, met de gouverneur Van Rooy als koploper: 11 functies inclusief twee commissariaten.
Tevens leverde hij felle kritiek op de intolerante houding van de KVP bij het weigeren van medewerking aan het stichten van niet katholiek scholen: bijzonder neutraal dan wel openbaar. Er moest ook plaats zijn voor niet – katholieken in Limburg. Desnoods zou de minister zelf openbare rijksscholen in Limburg moeten stichten.
Vanaf het begin pleitte hij voor het benoemen van een aantal burgemeesters dat paste bij de verkiezingsresultaten van de PvdA. Continu leverde hij ook kritiek op de coöptatie die in vele Limburgse stichtingen volstrekt gebruikelijk was. Ook als kamerlid stelde hij die Limburgse voorbeelden vaak aan de orde. Bij de benoeming van een nieuwe gouverneur stelde hij in de kamer in 1977 dat het goed was dat geen gedeputeerden uit Limburg gekozen zouden worden: “Zij behoren”, zegt hij, “tot de clan die Limburg sinds onheuglijke tijden regeert en daar moet nu maar eens de bezem door.”
Als Limburgs kamerlid had hij, naast bovenstaande onderwerpen, natuurlijk zijn handen vol aan het vechten (binnen de partij en in de kamer) voor de vestiging van de Universiteit in Maastricht en de PNL-gelden voor herstructurering van het mijngebied.
Maar zijn belangrijkste activiteiten in de kamer lagen op het terrein van het onderwijs: de middenschool, het vierjarig maken van de Mavo, technisch onderwijs, vrijheid van onderwijs voor alle gezindten etc. Een insider op het gebied van onderwijs, met het hart op de goede plaats. Uit eigen ervaring wist hij wat de betekenis van onderwijs was: gelijke kansen voor alle kinderen.
Opvallende standpunten in de kamer: zeer kritisch op het NAVO-lidmaatschap, principieel anti-kernwapens, tegen de loonmaatregel van het kabinet Den Uyl in 1976. Een kamerlid dat ook tegen de eigen coalitie in durfde te stemmen als het over principiële zaken ging.
Tot slot: Martin was fervent carnavalsvierder. Twee jaar geleden nog stond deze vierder voor het Haantje op de Markt te Maastricht. Twee jaar geleden op 1 mei was hij in de Bergmans in Maastricht erbij. Zijn toespraak: het gaat weer beter met de partij, de idealen, de waarden zijn nog even actueel.
foto: archief PvdA Maastricht v.l.n.r. Jean Eijssen, Mia Ebbelink, Martin Konings, Raymond Leenders
Kortom: een kritisch, principieel, bescheiden, deskundig fijn mens. We zijn als partij dankbaar voor de bijdrage van hem aan de kwaliteit van leven van de inwoners van Limburg en Nederland.
Jacques Costongs,
Voorzitter gewest Limburg van de Partij van de Arbeid.
=======================================
In Dagblad De Limburger verscheen op 30 juli een In Memoriam. Jacques Costongs en Wiel Rousseau vertelden DDL-journalist Sjak Planthof over deze markante oud-voorzitter van het gewest en oud-kamerlid voor de PvdA.
“Konings was van 1973 tot 1986 voor de PvdA lid van de fractie in de Tweede Kamer. Hij was onderwijswoordvoerder. Zijn grootste succes was zijn initiatiefwetsvoorstel voor de invoering van de vierjarige mavo-opleiding. Hij was ridder in de Orde van de Oranje Leeuw.
De in Den Bosch geboren Konings werkte in de jaren vijftig bij de PTT in Maastricht. In die tijd rondde hij een avondstudie hts af in Heerlen, waarna hij van 1961 tot 1973 leraar was op een mts in Maastricht. Hij sloot zich aan bij de lokale PvdA, werd lokale partijvoorzitter en maakte in 1973 de overstap naar Den Haag.
Partijgenoot en voorzitter van PvdA Limburg Jacques Costongs schetst een ‘prototype PvdA-man uit de jaren zeventig en tachtig’: „Fel en gedreven strijdend tegen ongelijkheid. Maar hij drong niemand iets op.”
Konings viel op in de Kamerfractie door zijn afwijkende standpunt op het gebied van defensie. Costongs: „Hij was rigoureus in zijn mening over kernwapens.” Als atoompacifist stemde Konings tegen elke Defensiebegroting die verband hield met kernbewapening.
Volgens Costongs was Konings een fervent carnavalsvierder in Maastricht. „Drie jaar geleden stond hij tijdens carnaval nog voor café ’t Haantje op de Markt. ”
Konings werd ereburger van het plaatsje Bovec in Slovenië. Costongs: „Hij ging daar decennialang op vakantie en maakte er zo veel reclame voor dat ze hem die titel gaven.”
Maastrichtenaar en partijgenoot Wiel Rousseau herinnert zich de oud-partijman als iemand die wist wat hij wilde. „Hij ging recht op zijn doel af, maar wilde het altijd samen doen.” Hij herinnert zich een tip die Konings hem gaf na diens loopbaan in de Haagse politiek. „Ik bond veel stemmen aan me in Maastricht en had wel oren naar het Haagse avontuur. Konings zei me toen: ‘Als je ver wilt komen in de politiek moet je veel kunnen verdragen, want Den Haag is een wespennest.’ Ik heb zijn advies ter harte genomen.””
Foto: Rob Croes – Anefo / Nationaal Archief
