Stadsdocument: burgerparticipatie wat het wél en wat het niet betekent

Het begrip duikt te pas en te onpas op maar wat betekent burgerparticipatie voor Maastricht en haar inwoners? We praten er over met fractievoorzitter van PvdA Maastricht Maren Slangen en burgerlid Jean Pellaers.

TEKST Vivianne Rijnders
FOTO Peter van Hooren

“Maastricht is van ons samen, van iedereen die hier woont en werkt. Wij vinden dat we de stad samen vorm moeten geven. En dat kán ook,” zegt Maren. “Het betrekken van burgers bij gemeentelijke plannen heet burgerparticipatie. We streven naar samenwerking met de burgers door hen de kans te geven om mee te denken over de ontwikkeling en uitvoering van beleid. Het burgerberaad is een nieuwe vorm van burgerparticipatie, dat zich richt op het thema veerkrachtige wijken. Dit thema krijgt een belangrijke rol in de actualisatie van de omgevingsvisie, een visie waarin staat hoe we de fysieke leefomgeving van Maastricht willen ontwikkelen tot 2040.”

“In het burgerberaad krijgen mensen veel zeggenschap,” vult Jean aan. “Als er gestemd wordt, moet zesenzestig procent voor een bepaald voorstel zijn. Dat is behoorlijk veel en de gemeenteraad moet zich in principe committeren aan wat het burgerberaad voorstelt.”

“Je geeft iets uit handen,” gaat Maren verder, “en dat is spannend. In Maastricht werken we met verschillende participatievormen. Zo hadden we de burgerbegroting, ik heb me persoonlijk laten overtuigen door het succes daarvan. Participatie is ook dicht bij huis, bijvoorbeeld mensen die in een buurtnetwerk zitten en met de gemeente praten over een ontwikkeling in de buurt. Of neem de wethouders die de wijken ingaan, dat is ook participatie. Wij brengen burgerparticipatie naar de burger toe en nodigen tevens mensen ‘bij ons’ uit, zoals voor een burgerberaad.” Jean: “Wij kunnen er veel voordeel van hebben want je geeft iets uit handen op basis van inhoud en de gemeenteraad krijgt er een rode draad voor terug.”

HET BURGERBERAAD IS EEN AFSPIEGELING VAN DE MAATSCHAPPIJ
Wie doen mee aan het burgerberaad? “We nodigen een groot aantal mensen uit met de vraag of ze geïnteresseerd zijn. Uit de geïnteresseerden loten we honderd burgers. Het is zaak dat zij een afspiegeling van Maastricht zijn, een zo divers mogelijke groep mensen,” zegt Jean. “Ook aan de verkiezingsuitslag van 2022 zie je dat mensen zijn afgehaakt bij de lokale politiek, een burgerberaad laat mensen weer concreet meedoen.” Maren: “De vraag aan het burgerberaad is: welke maatregelen moeten we in de omgevingsvisie opnemen om te zorgen dat elke Maastrichtenaar gelijke kansen heeft? Dat gaat elke inwoner aan. Als het burgerberaad vergadert, gaan wij daar niet bij zitten. Een nieuwe, maar super interessante manier van burgerparticipatie dus. Dat heeft een toegevoegde waarde want het kan nieuwe inzichten brengen en geeft de kans inhoudelijk het verschil te maken. De burgers geven zelfvorm aan hun proces, dus als zij het belangrijk vinden om op locaties te gaan kijken dan moeten ze dat doen. Of als er een deskundige nodig is om hen bij te praten kan dat ook. Het is daarom tevens een proces voor je eigen ontwikkeling. En wij als gemeenteraad moeten leren loslaten. Learning by doing!”

MEEPRATEN ÉN MEEBESLISSEN
“Ik hoop dat met deze vorm van burgerparticipatie de scepsis wordt weggenomen en er meer begrip komt voor het feit dat het ‘containerbegrip’ burgerparticipatie ook beperkingen heeft. Burgerparticipatie is wel degelijk meedenken:
het geeft de politiek de kans om goed te luisteren zodat de inbreng van burgers rechtstreeks bij de gemeenteraad terecht komt. En vaak leidt dat tot mooie gesprekken! Meepraten en meedoen is niet een op een hetzelfde als meebeslissen, maar het burgerberaad laat wel zien dat we ook ruimte geven aan meebeslissen,” zegt Maren.

Jean: “Een andere belangrijke vorm van burgerparticipatie is onze kinderraad en onze kinderburgemeester. Ook dit is een diverse club geworden die met prachtige oplossingen komt. Op de vraag hoe ze bijvoorbeeld de armoede in Maastricht zouden aanpakken was het antwoord: ‘je zet de rijke en de arme kinderen bij elkaar en die helpen elkaar dan’. Kinderen zijn zich echt wel bewust van de kloof in onze stad en denken daar serieus over mee. Ook wat betreft het milieu en klimaat. Zo kwamen ze met het idee om alle plastic te verzamelen en per kilo te verkopen zodat het niet meer in water terecht komt. Dat is zelfs interessant voor ondernemers. Ook dat is burgerparticipatie want je betrekt jongeren, maar natuurlijk ook hun ouders en scholen. Daarom is het jammer dat we niet alle scholen bereikt hebben met het vormen van de kinderraad. Hopelijk lukt dat volgend jaar wel, ook weer om die afspiegeling van de maatschappij te borgen.”

“Er zijn dus heel veel wegen naar burgerparticipatie,” concludeert Maren. “Je moet niet te veel kronkels en rotondes in die wegen leggen want dan kom je er niet. We maken veel stappen en ze gaan steeds meer in de goede richting!”

STADSDOCUMENT is een coproductie van PvdA Maastricht en city Magazine

Lees hier bovenstaand artikel.