Begroting 2023 bijdrage PvdA-fractie

Op 8 november 2022 beraadslaagde de gemeenteraad van Maastricht over de eerste begroting van de nieuwe coalitie. Maren Slangen, fractievoorzitter van PvdA Maastricht, voerde namens de fractie het woord over de Begroting 2023.
Hier kunt u de bijdrage in eerste termijn lezen (het gesproken woord geldt).

Voorzitter!

Het is soms jammer dat je bij zo’n begroting maar alleen mag spreken namens je fractie. In mijn fractie is de voorbereiding van de begroting namelijk een team effort. Iedereen levert vanuit haar of zijn eigen expertise een bijdrage aan datgene wat we vandaag bespreken: de begroting voor 2023.

Het is echter niet sec het jaar 2023 waar we als raad naar kijken. We zien een doorkijk en visie naar 2026, en hier en daar zelfs 2030 of 2040.

En ja, daar horen ook onzekerheden bij en soms een eerlijk maar pijnlijk verhaal. Een verhaal over dat niet alles kan, al zouden we willen. Een verhaal over dat we soms veel liever nu, nu, nu zouden zeggen, maar ook kritisch moeten zijn op timing en proces. Een verhaal over zekerheid bieden in de meest onzekere tijden die we sinds lange tijd kennen.

Persoonlijk bekijk ik de begroting vanuit een andere positie – en dat is best wel even wennen mag u weten – maar niet met een andere blik dan een jaar geleden. In tegenstelling tot wat sommigen van u wellicht denken ben ik de kritische blik niet ineens verloren. U heeft wellicht kunnen zien dat ik afgelopen dinsdag weer bijna net zo’n onderwijs discussie kreeg met de nieuwe wethouder als met zijn voorganger.

Niets ten nadele van D66 wethouders… maar die kritische discussie ga ik aan vanwege de gevoelens, ideeën, mening en ja – soms dus ook emoties – die ik bij dat specifieke onderwerp voel. Omdat het gaat over dat wat telt. Goed onderwijs voor onze leerlingen, duidelijkheid voor ouders over onderwijslocaties. Het gaat nogal ergens over. En soms gaat het mij gewoon veel te langzaam.

Dat wat telt. Niet alleen dat onderwijs dat mij zo na aan het hart ligt. Dat wat telt is bijvoorbeeld voor Jean de manier waarop wij burgers zullen betrekken bij de ontwikkeling van Randwyck; een enorme gebiedsopgave. Dat wat telt voor Henri is eindeloos met inwoners in gesprek over de grote ruimtelijke ontwikkelingen die in hun straat plaatsvinden, maar waar zij zich soms enorm klein door voelen.

Dat wat telt is ook na een mooie zege voor burgers – zoals in Limmel – vinger aan de pols houden, zoals Anita doet. Of voor Jules is dat wat telt je inzetten voor het behoud van kunst en cultuur – van welke vorm je ook houdt –zodat we geen talenten verliezen omdat de faciliteiten elders beter zijn. En soms is dat wat telt ook gewoon heel fundamenteel, zoals voor Addie: zonder honger beginnen aan je schooldag. Een schoolontbijt. En ja, ook daar gaat het ons soms veel te langzaam.

Voorzitter, dat wat telt is natuurlijk iets subjectiefs. U vindt misschien iets anders heel belangrijk dan ik, en dat zou zomaar kunnen komen omdat we vanuit een heel andere levenssituatie naar de wereld kijken. Maar als de afgelopen periode een ding heeft laten zien, is het dat datgene wat echt telt eigenlijk voor velen hetzelfde is geworden: zekerheid. De zekerheid van een dak boven je hoofd en de verwarming kunnen aanzetten zonder bang te zijn voor de rekening. De zekerheid van je veilig voelen in je eigen land; niet te hoeven vluchten. Je zeker voelen over je gezondheid en die van je naasten.

We behandelen deze begroting dan ook in een periode waarin de stad misschien wel op overlevingsstand staat. Zoveel crises door elkaar, naast elkaar. In welke mate je ook geraakt wordt, dat iedereen geraakt wordt is een feit. Dat we als gemeenteraadsleden dan ook het liefst 39 moties indienen voor elk een doelgroep, een specifieke casus of een concrete locatie snap ik.

Het gevoel van urgentie voelen we allemaal. En dat maakt ons als raad, of u dat nu allemaal zo ervaart als ik op dit moment, verbonden. De stad heeft dat nodig. Dat we met elkaar komende maanden doorkomen. Dat we luisteren naar elkaars ideeën, maar eerlijk zijn over dat wat wel en niet kan.

Zo zou ik vandaag het liefst namens mijn fractie het schoolontbijt voor alle leerlingen, basis- of voortgezet onderwijs – met een motie of liever nog met de hamerslag van de burgemeestershamer regelen. Vanwege die urgentie. Maar – en dat vinden wij als fractie soms ook best moeilijk mag u weten – we moeten ook eerlijk zijn. We móeten eerst in kaart brengen hoe we dit schoolontbijt vorm kunnen geven. Dat onderzoeken doe je niet in een dag of week, daarmee zou je de leerlingen en docenten ook te kort doen.

Maar wat hoopt de PvdA fractie dat de wethouder hier in 2023 vaart achter zal zetten. Omdat een reken- taal of aardrijkskunde les gewoon niet zoveel waard is met honger in je buik. Omdat je op een paar broodkruimels nu eenmaal geen gymles kunt volgen. Omdat een volle maag is wat telt. We vinden het tweede half jaar van 2023 dan ook echt te laat om überhaupt een start te maken met het onderzoek, en dienen daarom de volgende motie in:

BESLUIT:

1. Het voorgenomen onderzoek in de eerste helft van 2023 op te starten en in gesprek te gaan over deze problematiek met de scholen voor primair en voorgezet onderwijs in de gemeente;
2. In overleg te treden met de ondernemers en het lokale bedrijfsleven over sponsoring en/of andere vormen van (financiële) betrokkenheid;
3. De kinderraad en kinderburgemeester bij dit onderwerp te betrekken;

En voorzitter, deze motie wordt mede ingediend door de collega’s van…

Voorzitter, ik blijf nog even bij de kruimels. Alleen dan andere: de kruimelgevallenregeling. De welles-nietes discussie zowel binnen als buiten deze raadszaal heeft onze fractie wel aan het denken gezet. Staan we dan echt met onze rug tegen de muur? Moeten we die inwoners nu echt zeggen dat de mate van betrokkenheid en participatie nu eenmaal niet in onze handen ligt, maar in die van ontwikkelaars en initiatiefnemers? De PvdA vindt dat erg ingewikkeld en voelt zich daar – als volksvertegenwoordiger – ook best wel ongemakkelijk bij. Volgens mij zijn we daarin niet te enigen.

Maar, voorzitter, dit is niet de plek om de ins en outs van zo’n kruimelgevallenregeling opnieuw te bespreken. Het blijkt namelijk ook nogal een ingewikkelde regeling te zijn. De wethouder heeft aangegeven met de raad in gesprek te gaan over participatie in het ruimtelijk domein, maar in gesprek gaan klinkt voor ons toch nog een beetje te veel benen op tafel. Wat wil de wethouder concreet bereiken met die gesprekken? Wanneer gaat hij aan de slag en wanneer mogen we een terugkoppeling verwachten? En zou de wethouder ook kunnen aangeven wat hij nu zélf graag wíl bereiken op dit dossier?

Want nu wordt er vooral – door college en raad – gereageerd op casussen en brieven van inwoners. En die kreten vanuit de stad begrijpt mijn fractie ook heel goed. Input van burgers bij dit soort ontwikkelingen is wat telt. Meepraten over je eigen leefomgeving is wat telt, want het is immers je thuis. Maar, voorzitter, ook hier het eerlijke verhaal: niet alles kan, en soms is nee ook een antwoord, pijnlijk, maar waar.

Voorzitter, dat wat telt zijn gelijke kansen. Écht gelijke kansen. U weet dat mijn fractie veel ideeën heeft en deelt om kansengelijkheid in Maastricht te bevorderen. Dat gaat van kinderopvang tot arbeidsmarkt en van meepraten over de speeltuintjes tot deel kunnen nemen aan een burgerbegroting of burgerraad. Het college zet wat ons betreft goede stappen op dit gebied: elk kind heeft straks toegang tot boeken met een lidmaatschap van de bibliotheek – ter zijde: ook fijn dat die bibliotheek dan ein-de-lijk haar deuren vaker openzet. We zien graag hoe dit ook verder door vertaald wordt in de gebieden sport en cultuur. We kijken uit naar meer ontmoetingsplekken in wijken zodat kinderen en jongeren naar een veilige en open sport- en speelomgeving kunnen. We zien kansengelijkheid als een belangrijk thema bij de actualisatie van het IHP primair onderwijs en kinderopvang. Kansengelijkheid voor iedere Maastrichtenaar; ook de Maastrichtenaar van de toekomst. Dat wat namelijk níet meer mag tellen is waar je wieg staat.

Voorzitter, het voorwoord van de begroting behandelt zes omvangrijke opgaven. Alle zes vergen ze een lange adem. Alles zes vragen ze een kritische maar constructieve houding van deze raad maar óók verbondenheid tussen raad en college. Dat betekent voor het college tijdig informeren, de raad up to date houden van relevante ontwikkelingen. Als PvdA fractie zien we een aantal heel belangrijke ambities vorm krijgen in deze begroting en in de jaren die volgen.

We realiseren ons dat we nog steeds in de fase zitten van het op orde brengen van de eigen organisatie en het in control komen én blijven. We zien dat daar – portefeuille overstijgend – hard aan wordt gewerkt door dit college, en we voelen bij de afzonderlijke collegeleden hetzelfde gevoel van urgentie dat wij als raadsleden hebben. Ik mag het niet invullen, maar ik denk zomaar dat het college ook wel eens denkt: wat gaat het langzaam… maar kiezen voor zorgvuldigheid in plaats van snelheid is ook een vorm van verantwoordelijkheid nemen.

Voorzitter, ik rond af. Ik heb u in mijn bijdrage meegegeven wat telt voor de PvdA Maastricht. Maar wat bovenal telt is het welzijn en de gezondheid van onze burgers. Nu, morgen, en in 2030.