STADSDOCUMENT: onderwijs, jeugd en gezondheid

“Kinderen zitten gelukkig inmiddels weer met vriendjes in de klas,” concludeert Maren, “maar het onderwijs heeft een flinke knauw gekregen. Soms vind ik het jammer dat je als gemeenteraadslid weinig over de invulling van het onderwijs te zeggen hebt. Tijdens de eerste schoolsluiting vorig jaar stelde ik namens de PvdA vragen aan de wethouder, omdat ik me grote zorgen maakte over leerlingen in bepaalde thuissituaties en over leerachterstanden. De wethouder zei: ‘Ik heb er geen zicht op, daar gaan we niet over.’ Ik was écht boos! Steeds meer kinderen in de jeugdhulp en een pijnlijk hoog percentage kinderen dat in armoede leeft: onderwijs is dé plek waar we in onze kinderen kunnen investeren.”

“En dat betaalt zich later echt wel uit,” vult Christel aan. “Als je nu kinderen aanleert om gezond te eten en veel te bewegen, creëer je gezonde burgers. Het is dweilen en de kraan langzaam dichtdraaien. Maastricht ziet er qua gezondheid niet heel slecht maar ook niet heel goed uit. De PvdA vindt dat je daar niet op moet willen bezuinigen. We moeten beginnen bij de jeugd, daar heeft de GGD ook zwaar op ingezet. Kinderen moeten een gezonde start krijgen zodat ze kunnen uitgroeien tot gezonde volwassenen. Zonder te willen betuttelen moet er op school voldoende aandacht voor gezondheid zijn.”

Kindcentrum Manjefiek hanteert de ‘Gezonde basisschoolschool filosofie’ op unieke eigen wijze. “Sporten en bewegen is bij ons al zo vanzelfsprekend,” vertelt Yvonne Stegen, “dat de kinderen het niet meer speciaal vinden. Er wordt driemaal per week gesport en dagelijks tussen de middag. Het bewegen zelf moet niet je doel zijn, maar dat kinderen het fijn vinden om samen te bewegen, om elke dag beter te worden, iets te durven wat je gisteren nog niet durfde, die ervaring.”

Veel bewegen lijkt me makkelijker te normaliseren omdat kinderen meteen ervaren hoe fijn het is, maar hoe zit dat met gezonde voeding? “De kinderen krijgen schoolfruit, we stimuleren een gezonde lunch en we trakteren niet meer. De grens tussen betuttelen en goed willen voorleven is heel diffuus,” legt Yvonne uit. “We benadrukken wat gezond is en kinderen pakken dat echt wel op. De ouders betrekken we erbij middels een klankbordgroep. Van de Rabobank hebben we een gift gekregen om een schoolkeuken te realiseren. Onze volgende stap zou een verzorgde lunch kunnen zijn, want we zien dat gezond voedsel voor veel ouders duur is. We liften mee op het programma ‘De gezonde basisschool van de toekomst’ van Prof.Maria Jansen (Universiteit Maastricht). Dit is een bewezen interventie voor de gezonde toekomst van de kinderen maar er hangt wel een prijskaartje en een stukje duurzaamheid aan vast. Dat is lastig, ik wil geen kerstboom optuigen die ik niet kan laten staan. Samen met ouders, de gemeente, Maastricht Sport, GGD, Trajekt en MIK, kijken we actief naar hoe we dat op een goede manier kunnen vormgeven.”

DE JEUGD HEEFT DE TOEKOMST

Manjefiek doet ook mee aan het project ‘De vreedzame wijk’. Maren is hier enthousiast over: “Je pioniert als school maar krijgt het in die hele wijk ingebed, hoe tof is dat? Ook mensen die geen kinderen op die school hebben, worden betrokken bij het gevoel van saamhorigheid, het naar elkaar omkijken, het samenleven. Ik geloof echt dat deze vorm van ‘samen’ tot minder (zorg-)kosten leidt in de toekomst, maar denk ook aan het gevoel van veiligheid in je wijk of langer thuis kunnen wonen met ondersteuning dichtbij huis.”

Is het niet effectiever als alle scholen tegelijk aan dit soort projecten beginnen en dat de gemeente een stadsbrede aanpak stimuleert? Yvonne: “Wij voelden heel erg de noodzaak dat het beter moest. Uit gesprekken die ik had met hulpverleners uit de wijk bleek dat de buurt erg aan het verruwen was en daar wilden we iets aan doen. Met Trajekt en MIK zijn we gaan onderzoeken wat goed zou werken en ‘De vreedzame wijk’ sloot mooi aan bij de cultuur van onze school. Dan ga je niet wachten totdat iedereen er klaar voor is.”

”Natuurlijk wil ik graag zeggen: implementeer dit morgen maar overal in de stad,” zegt Maren. “Maar de kracht van Yvonnes verhaal is dat ze écht kijkt naar de doelgroep waarmee ze te maken heeft en die is voor elke school verschillend. Als PvdA zeggen we zo vaak: neem burgers mee, luister naar hun ideeën en timmer als stadhuis niet alles dicht. Ja, ik zie graag dat meer Maastrichtse scholen dit gaan doen, maar ik wil ook dat scholen doen wat past bij de school, de wijk en haar inwoners.” Christel vult aan dat het belangrijk is dat zulke projecten gedragen worden door het hele schoolteam maar ook door de inwoners van de wijk anders is het geen duurzame verandering en bereik je niet het doel.

SCHOOLVISIE IS LEIDEND

“Binnenkort stellen wij de Maastrichtse Educatieve Agenda opnieuw vast,” vertelt Maren. “Het Nationaal Programma Onderwijs start nu: Maastricht krijgt geld van het Rijk om scholen te ondersteunen. Dit vraagt om visie en scherpe keuzes. Er is een menukaart van het ministerie met keuzemogelijkheden en iedere school kiest daar prioriteiten uit. De gemeente moet wat mij betreft inventariseren wat de kernthema’s zijn en wat we daarvan gaan terugzien per wijk. Daar moet onze prioriteit liggen: investeren in ‘maatwerk’ op wijkniveau vanuit de visie van een school, met de gemeente die financieel ondersteunt en praktisch faciliteert.”

“Visie en kennis zijn hierin belangrijk,” zegt Christel. “We willen van de wijkbewoners en de scholen weten wat speelt en hoe wij initiatieven kunnen ondersteunen. De gemeente en de wijken moeten geen twee aparte werelden zijn.”

Yvonne is blij met alles wat er aangeboden wordt, maar denkt dat integraliteit nog effectiever zou zijn. Ze constateert dat er gelukkig steeds meer mensen in het belang van het kind denken. Het gaat erom dat de kinderen beter worden, als leerkracht moet je het verschil willen maken. “Mijn wens is om op termijn stadsbreed meer aandacht voor gelijke kansen te creëren, een Gelijke-kansen-cluster over de onderwijskoepels heen. Ik zie dat deze ontwikkeling steeds makkelijker wordt. De visie moet leidend zijn: wat is goed voor alle kinderen?”

Om zelf ook een bijdrage te leveren aan de toekomst van ieder kind in Maastricht, start de PvdA-fractie de komende weken met een boekenactie, waarbij we kinderen van gratis boeken voorzien. Ieder kind moet immers kunnen lezen. Een logisch vervolg op onze actie van vorig jaar waarbij we een actie voerden om kinderen van computers te voorzien om zo tijdens corona onderwijs te kunnen blijven volgen. Een meer dan geslaagde actie.

tekst: Vivianne Rijnders
foto’s: Peter van Hooren